Σύνοψη Άρθρου
Ο φασκωλόμυς, γνωστός και ως Wombat στα αγγλικά, είναι ένα μαρσιποφόρο φυτοφάγο ζώο που κατοικεί στην Αυστραλία. Χαρακτηρίζεται από τα κοντά πόδια του, έχει μήκος περίπου 1 μέτρο και μια μικρή και κοντή ουρά. Υπάρχουν τρία είδη φασκωλόμυων, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια Βομβατόμορφα.
Αυτά τα ζώα είναι πολύ προσαρμόσιμα και κατοικούν σε διάφορα περιβάλλοντα, όπως δάση, οροπέδια και θαμνώδεις περιοχές στη νοτιοανατολική Αυστραλία, συμπεριλαμβανομένης της Τασμανίας. Επίσης, ζουν σε ένα απομονωμένο κομμάτι γης περίπου 740 στρεμμάτων στο εθνικό πάρκο του δάσους Έπινγκ στο κεντρικό Κουίνσλαντ.
Χαρακτηριστικά
Οι φασκωλόμυες είναι ζώα που σκάβουν εκτεταμένα υπόγεια λαγούμια χρησιμοποιώντας τα μπροστινά τους δόντια, παρόμοια με εκείνα των τρωκτικών, και τα ισχυρά τους νύχια. Έχουν το πλεονέκτημα του ανάποδου μαρσιπού τους, που τους επιτρέπει να σκάβουν χωρίς το χώμα να συσσωρεύεται πάνω τους.
Παρόλο που είναι κυρίως νυκτόβια, μπορούν να εξέλθουν και τις δροσερές ή νεφελώδεις ημέρες για να τραφούν. Συνήθως δεν εντοπίζονται εύκολα, αλλά αφήνουν έντονα ίχνη πίσω τους, ξεπερνώντας τους φραχτες ως μικρές δυσκολίες που πρέπει να ξεπεραστούν.
Η διατροφή των φασκωλόμυων αποτελείται κυρίως από χόρτα, σπόρους, βότανα, φλοιούς και ρίζες. Τα δόντια τους μοιάζουν με αυτά των τρωκτικών και είναι προσαρμοσμένα για να ροκανίζουν τη σκληρή βλάστηση. Έχουν ένα μεγάλο κενό μεταξύ των μπροστίνων και των υπολοίπων δοντιών τους.
Η γούνα τους μπορεί να είναι από χρώμα άμμου έως καφέ, ή από γκρι έως μαύρο.Έχουν μήκος περίπου ένα μέτρο και ζυγίζουν μεταξύ 20 και 35 κιλών.
Τα θηλυκά συνήθως γεννούν ένα μικρό την άνοιξη, μετά από περίοδο κύησης που διαρκεί περίπου 20-21 ημέρες. Τα μικρά τους απομακρύνονται από το μάρσιπο μετά από περίπου έξι έως επτά μήνες. Απογαλακτίζονται μετά από 15 μήνες και είναι σεξουαλικά ώριμα στους 18 μήνες.
Στην άγρια φύση, ζουν συνήθως έως 15 χρόνια, ενώ σε αιχμαλωσία μπορούν να ζήσουν ακόμη και 20 ή 30 χρόνια. Ο μακροβιότερος φασκωλόμυς έζησε 34 χρόνια.
Γνωρίζατε ότι τα κόπρανα του φασκωλόμυου μοιάζουν με…κύβους;
Είναι αλήθεια! Τα κόπρανα του φασκωλόμυου έχουν ένα μοναδικό κυβικό σχήμα, που δεν συναντάται σε κανένα άλλο ζώο. Αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό οφείλεται στο μακρύ πεπτικό σύστημα του φασκωλόμυου, το οποίο διαμορφώνει τα κόπρανα σε σχήμα κύβου καθώς περνούν από αυτό.
Οικολογία και συμπεριφορά
Οι φασκωλόμυες έχουν έναν εξαιρετικά αργό μεταβολισμό, καθώς χρειάζονται περίπου οκτώ έως 14 ημέρες για να ολοκληρώσουν την πέψη τους. Αυτό τους βοηθά να επιβιώνουν σε ξηρές συνθήκες. Ωστόσο, όταν απειλούνται, μπορούν να φτάσουν τα 40 χιλιόμετρα ανά ώρα και να διατηρήσουν αυτή την ταχύτητα για μέχρι και 90 δευτερόλεπτα. Οι φασκωλόμυες υπερασπίζονται τον τομέα τους γύρω από το λαγούμι τους και αντιδρούν επιθετικά σε εισβολείς. Μπορούν να καταλάβουν μια περιοχή έως και 57 στρέμματα, ενώ τα είδη με την τριχωτή μύτη έχουν περιορισμένες περιοχές, μην υπερβαίνοντας τα 7 στρέμματα.
Τα Ντίνγκο και οι Διάβολοι της Τασμανίας είναι οι κύριοι θηρευτές των φασκωλόμυων. Τα εξαφανισμένα είδη θηρευτών τους περιλαμβάνουν τον Θυλακολέοντα και ενδεχομένως τον Θυλακίνο. Η κύρια άμυνά τους είναι το σκληρό πίσω δέρμα τους με το μεγαλύτερο μέρος του οπίσθιου μέρους να είναι χόνδρος, που καθιστά δύσκολο για τα αρπακτικά να τους τραυματίσουν.
Όταν αμύνονται, οι φασκωλόμυες μπορούν να βουτήξουν σε κοντινή σήραγγα, χρησιμοποιώντας τα οπίσθιά τους για να μπλοκάρουν το επιτιθέμενο αρπακτικό. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη των ποδιών τους για να αποτρέψουν επιθέσεις, μερικές φορές ακόμα και σπάζοντας το κρανίο του εισβολέα.
Ιστορία
Οι βραχογραφίες φασκωλόμυων είναι σπάνιες, αλλά έχουν ανακαλυφθεί παραδείγματα που φτάνουν σε ηλικία 4.000 χρόνων στο εθνικό πάρκο Wollemi. Υπάρχουν διαφορετικές ιστορίες που περιγράφουν την προέλευση των φασκωλόμυων.
Μια αναφέρει ότι προέρχονται από ένα πρόσωπο με το όνομα Warreen, με πεπλατυσμένο κεφάλι από πέτρα και ακρωτηριασμένη ουρά ως τιμωρία για εγωισμό. Μια άλλη ιστορία από την Τασμανία αναφέρει ότι προστατεύονταν από το μεγάλο πνεύμα Moihernee και δεν έπρεπε να κυνηγιούνται. Και οι δύο ιστορίες συμφωνούν ότι οι φασκωλόμυες θεωρούνται ότι έχουν εκτοπιστεί στα υπόγειά τους.
Το αγγλικό όνομα “γουόμπατ” προέρχεται από την σχεδόν εξαφανισμένη γλώσσα Νταρούκ, μια γλώσσα που μιλήθηκε από αβορίγινες που κατοικούσαν αρχικά στην περιοχή του Σίδνεϊ.
Το όνομα καταγράφηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1798, όταν ο Τζον Πράις επισκέφθηκε το Bargo της Νέας Νότιας Ουαλίας και συνάντησε τον Τζέιμς Ουίλσον, έναν λευκό άνδρα που είχε υιοθετήσει τη ζωή των αυτοχθόνων. Από εκεί και πέρα, οι φασκωλόμυες συχνά αναφερόνταν ως “ασβοί” από τους πρώτους εποίκους, λόγω του μεγέθους και της εμφάνισής τους.
Οι περιοχές όπως το Badger Creek στη Βικτώρια και το Badger Corner στην Τασμανία πήραν το όνομά τους από το φασκωλόμυ.
Οι φασκωλόμυες ταξινομήθηκαν ως βλαβερά ζώα το 1906 και το κυνήγι τους επιδοτήθηκε απο το κρατος,το 1925. Η απώλεια οικοτόπων τους και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν μειώσει σημαντικά τον αριθμό και την περιοχή εξάπλωσής τους.
